Nuôi dạy con cái

MUỐN CON BIẾT NÓI SỚM, ĐỪNG CHỈ NÓI “BABA – MAMA”!

Ở mỗi giai đoạn phát triển, bé sẽ tiếp nhận thế giới xung quanh theo cách khác nhau, và chính giọng nói, ánh mắt, cử chỉ của ba mẹ sẽ là “bài học vỡ lòng” đầu tiên về giao tiếp. Đây là vài cách cực đơn giản nhưng lại siêu hiệu quả, mẹ thử áp dụng mỗi ngày nhé:

👶 GIAI ĐOẠN 0–12 THÁNG:
Thường xuyên nói chuyện với bé: Dù là khi thay tã, tắm, cho bú hay đi dạo, ba mẹ hãy miêu tả lại những gì đang diễn ra. Ví dụ: “Giờ mẹ thay tã cho con nha”

Chơi ú òa, bắt tay, hát ru: Những trò chơi tương tác đơn giản này giúp bé học cách phản hồi, chờ đợi, ghi nhớ và phát triển cảm xúc.

Khích lệ mọi âm thanh con tạo ra: Khi bé ê a, ba mẹ hãy “trả lời” lại bằng cách bắt chước tiếng đó hoặc thêm vào vài từ. Điều này giúp bé nhận ra tầm quan trọng của giao tiếp hai chiều.

Nói bằng giọng điệu vui vẻ, biểu cảm rõ ràng như một “bình luận viên” đang kể chuyện, để bé hứng thú hơn và dễ ghi nhớ âm thanh.

👶 GIAI ĐOẠN 8–14 THÁNG
Kể cho bé nghe về những hoạt động quen thuộc hoặc chuyến đi chơi gần đây: Càng gần gũi, càng dễ để bé kết nối và ghi nhớ từ vựng.

Đặt câu hỏi đơn giản như: “Con thích món này không?”, “Đâu là cái mũ của con?”, sau đó dừng lại một chút để bé có cơ hội phản ứng.

Để bé dẫn dắt cuộc trò chuyện: Khi bé quan tâm tới món đồ chơi nào, ba mẹ hãy nói về điều đó thay vì chuyển sang chủ đề khác.

Chỉ tay và gọi tên mọi thứ xung quanh để giúp bé học từ mới một cách tự nhiên nhất.

🎶 MỌI ĐỘ TUỔI
Nói chậm, rõ ràng và lặp lại nhiều lần: Điều này giúp bé ghi nhớ từ tốt hơn.

Phản hồi tích cực mọi tiếng bập bẹ để bé thấy rằng mình đang được lắng nghe.

Hát các bài hát thiếu nhi đơn giản, có động tác minh họa: Vừa giúp bé giải trí, vừa tăng khả năng ghi nhớ từ ngữ theo nhịp điệu.

💛 Chăm bé đâu cần cao siêu, chỉ cần kiên nhẫn và chút tinh ý, mẹ sẽ thấy hành trình đồng hành cùng con thật đáng yêu biết bao


Tự lập

  1. Tự phục vụ – nền tảng cơ bản: Trẻ có thể tự lo được nhu cầu cá nhân: ăn, mặc, vệ sinh, sắp xếp góc học tập.

  2. Tầng 2: Tự quản lý – chiều sâu quan trọng: Trẻ có thể bắt đầu từ quản lý chính mình.

    1. Quản lý thời gian: Biết phân bổ học – chơi, biết làm việc đúng hạn.
    2. Quản lý cảm xúc: Khi bị bạn chọc không bật khóc ngay, khi thua game không đập bàn.
    3. Quản lý mục tiêu: Biết đặt mục tiêu nhỏ (hoàn thành bài tập, đọc sách 15 phút) và duy trì được. Điểm mấu chốt: trẻ không cần bố mẹ nhắc nhở liên tục mà vẫn biết mình cần làm gì.
  3. Tầng 3: Tự chịu trách nhiệm – cấp độ cao nhất của tự lập

    • Nếu làm sai → dám nhận lỗi thay vì đổ cho người khác.
    • Nếu quên đồ → không đổ tại “mẹ không nhắc”.
    • Nếu điểm kém → không vin vào “thầy khó quá”.

Trong xã hội ngày nay, tự lập còn thể hiện ở nhiều góc độ:

  • Tự tin thể hiện quan điểm, dám nói ra ý kiến.
  • Tự tìm giải pháp thay vì chờ người khác.
  • Tự lực trong quan hệ xã hội: biết kết nối bạn bè, hợp tác nhóm, xin hỗ trợ đúng lúc. …

Bố mẹ có thể giúp con tăng tính tự lập bằng cách:

  • Giao việc nhỏ nhưng kiên trì: Việc vừa sức : tưới cây, dọn bát, gấp quần áo. Quan trọng là duy trì đều đặn → hình thành thói quen trách nhiệm.
  • Khen vào nỗ lực, không khen vào kết quả hoàn hảo: Nếu con rửa bát còn dính xà phòng → đừng mắng, hãy nói: “Mẹ thấy con chịu khó làm, lần sau mình thử rửa kỹ hơn nhé.” Vậy lần sau con mới dám thử tiếp.
  • Cho con quyền được quyết định (có giới hạn): Qđ xem nên học gì trước.
  • Nguyên tắc hậu quả tự nhiên: Con quên ô → để con ướt một lần, con sẽ tự nhớ kỹ hơn 10 lần mẹ nhắc.
  • Đưa con vào các tình huống thực tế: Cho con tự đi mua đồ ở cửa hàng nhỏ, tự trả tiền, tự tính toán.

Biết quản lý mình, đưa ra quyết định, chịu trách nhiệm, dám thử – dám sai – dám đứng dậy.