Quan điểm thuyết vị lợi của J.S Mill
John Stuart Mil phát triển quan điểm về thuyết Vị Lợi của Jeremy Bentham.
Thuyết vị lợi và Nguyên lý hạnh phúc
- Mill đồng ý với nguyên lý cơ bản của thuyết vị lợi, rằng mục tiêu của đạo đức là đạt được hạnh phúc lớn nhất co số đông nhất. Hạnh phúc, theo ông, được định nghĩa là sự hiện diện của khoái lạc và sự vắng mặt của đau khổ.
- Tuy nhiên, Mill nhấn mạnh rằng không phải tất cả các loại khoái lạc đều có giá trị ngang nhau. Có loại “cao cấp” (higher pleasures) và “thấp cấp” (lower pleasures)
Khoái lạc và Lựa chọn
- Theo Mill, Khoái lạc cao cấp liên quan tới các hoạt động trí tuệ, văn hóa, tinh thần (nghệ thuật, tri thức hay đạo đức). Trong khi khoái lạc thấp cấp là những cảm giác đơn giản hơn, chẳng hạn khoái lạc về thể xác.
- Ông cho rằng những người từng trải qua cả 2 loại khoái lạc, sẽ luôn chọn khoái lạc cao cấp vì chúng mang lại sự thỏa mãn sâu sắc và bền vững hơn.
⇒ Giáo dục và Đạo đức đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn và đánh giá các loại khoái lạc. Một xã hội chỉ có thể đạt được hạnh phúc thực sự khi người dân được giáo dục dễ hiểu và theo đuổi những khoái lạc cao cấp.
Tự do và Hạnh phúc
- Mill nhấn mạnh vai trò của quyền tự do cá nhân trong việc đạt được hạnh phúc. Ông lập luận rằng: Mỗi cá nhân cần có quyền tự do theo đuổi hạnh phúc của mình, miễn là không gây hại cho người khác.
- Mill không chỉ chú trọng tới hạnh phúc cá nhân mà còn chú trọng tới hạnh phúc của cộng đồng. Ông nhấn mạnh rằng mỗi người cần hành động không chỉ vì lợi ích của riêng mình mà còn vì lợi ích chung của xã hội.
Cải tiến thuyết Vị Lợi
- Trong khi Jeremy Bentham coi mọi khoái lạc đều có giá trị tương đương và tập trung vào số lượng khoái lạc, Mill lại nhấn mạnh về chất lượng của khoái lạc.
- Bentham sử dụng phương pháp toán học hơn để đo lường hạnh phúc, nhưng Mill cho rằng cách tiếp cận này không đủ để đánh giá các giá trị tinh thần và văn hóa của con người.
⇒ Mill chủ yếu thay đổi thuyết vị lợi ở chỗ tập trung vào “chất lượng” để đo lường hạnh phúc.