Lợi thế thương mại

Là khoản Tài sản vô hình của doanh nghiệp, khi có một giao dịch Hợp nhất kinh doanh được diễn ra.

WHAT

Hiện nay có nhiều loại tài sản không được ghi vào BCTC do hạn chế của chuẩn mực BCTC tại VN.
Tài sản hữu hình, đặc tính là Kiểm soát được
- Quyền sử dụng đất
- Phần mềm
- Bằng sáng chế
- Nhãn hiệu
- Giấy phép khai thác
Tài sản vô hình ⇒ Không kiểm soát được
- Thương hiệu
- Nhân sự
- Mạng lưới
- Dữ liệu KH (vd Ngân hàng, bán cho bên bảo hiểm hàng tỷ đồng)
- Bí kíp
- Mối quan hệ

Khi công ty A mua 60% công ty B, họ phải trả cả phần giá trị của khoản Tài sản vô hình. Khi có loại giao dịch này phát sinh, công ty A sẽ phải đánh giá lại tài sản của mình, sau đó tính vào “Lợi thế thương mại”, ghi vào cuối bản Cân đối kế toán.

Khi có giao dịch mua lại:
- Giá mua = Tài sản hữu hình (Được đánh giá lại Tài sản thuần) + LTTM

LTTM > 0 ⇒ Phân bổ vào chi phí trong 10 năm LTTM < 0 ⇒ Cty A được coi là mua rẻ công ty B ⇒ Khoản này được ghi vào Doanh thu tài chính trong kỳ.

Việc hợp nhất kinh doanh này không mang lại tiền trực tiếp cho DN, mà chỉ mang lại ý nghĩa về việc viết lên BCTC thôi.

DN thường chơi bài mua lại công ty giá rẻ, sau đó định giá lại để ghi vào Doanh thu tài chính :v

Lợi thế thương mại = Giá phí hợp nhất - Tài sản thuần

Giá phí hợp nhất = Giá mua + Các chi phí hợp nhất

Lưu ý: Tài sản thuần không nhất thiết phải là Giá trị sổ sách, vì trước khi hợp nhất nó đã được Định giá lại theo giá thị trường.

CTCP Đầu tư Apax Holdings - IBC của Shark Thủy. Năm 2017, công ty này mua lại Công ty mua chi phối Anh ngữ Apax English.
- Tổng tài sản của Apax English chỉ khoảng 400 tỷ, nhưng IBC mua lại với giá hơn 1000 tỷ.
- Khoản chênh lệch này sau khi hợp nhất thì được ghi vào Lợi thế thương mại. Chiếm 1/3 tổng tài sản của công ty. Khoản này sẽ được phân bổ trong 10 năm vào mục Chi phí của IBC. Mỗi năm cổ đông sẽ phải gánh 63 tỷ đồng.
- Khoản chênh lệch này được giải thích là do “ước tính” sai. Vậy vì lý do gì mà IBC ước tính giá trị của Apax English cao như vậy so với giá phí hợp nhất?